Selasa, 27 Desember 2011

GLAGAH & TEBU

foto dari http://gendhispethak.wordpress.com

Kapan anda terkahir makan tebu? Maksudnya, tebu batangan (lonjoran) yang baru saja ditebang dari kebon, lalu hanya dikupas bagian kulitnya dengan pisau atau alat lainnya, dan setelah nampak bagian dalam-nya kita memakan dengan potongan kecil kecil? Berasa manis dan segar, apalagi jika berair melimpah. Orang Jawa menyebutnya dengan “angkleg” saking manis-nya. Berbeda bila kita makan air tebu, atau tebu yang sudah diperas sebelumnya dengan mesin penggiling.

Sebagai anak buruh perkebunan sejak kecil saya menggemari tebu. Saking gemarnya, ada keasyikan tersendiri bagi saya menikmati tebu ini. Dari keluarga bapak dan ibu, memang berasal dari perkebunan. Bedanya, Orang tua bapak (kakek) bidang mesin pengelohan di pabrik. Sedang dari pihak ibu, kakek saya adalah orang perkebunan tulen. Maksudnya, sehari hari berkutat dengan urusan tebu mulai cocok tanam, pengolahan lahan, perawatan tanaman tebu, hingga panen pada musim tebang. Karena lingkungan dan sudah menjadi budaya itulah, rasanya setiap anak yang terlahir dan besar di wilayah perkebunan, tentu mengenal akrab tanaman tebu.

Yang paling utama adalah, kala musim kembang tebu. Kembang tebu disebut juga dengan GLAGAH. Glagah ini bentuknya memanjang lurus, seperti pensil. Panjangnya bisa mencapai dua meter. Sebenranya lebih tepat glagah adalah, batang bunga tebu. Karena pada bagian pucuknya, bunga tebu berwarna putih tipis layaknya tanaman padi padian lainnya. Glagah inilah yang menjadi bahan untuk membuat mainan anak anak.

Membuat mobil mobilan, membuat senapan, membuat rumah rumahan, semuanya berbahan tangkai bunga tebu. Sungguh mengasyikkan. Tangkai bunga tebu dipotong sekitar 10 – 30 centimeter, lalu disusun rapi hingga setinggi 5 centimeter. Kedua ujungnya di tusuk dengan biting dan diikat dengan karet gelang. Dibentuk menyerupai empat persegi panjang, sudah layaknya bodi kendaraan roda empat. pada bagian atasnya, disusun lagi menyerupai ruang kabin mobil atau truck. pada bagian sisi bawah sekaligus untuk penguat dipasang kerangka tambahan, dan disiapkan layaknya ban untuk roda, bahannya dari sandal jepit bekas. Jadilah mobil – mobilan.

Sepulang sekolah, dulu di perkebunan Djengkol (17 kilometer timur Kota Kediri), saat masih anak anak usia 10 tahun, pada musim kembang tebu, saya banyak membuat mainan ini. Mulai mobil jenis sedan, truck, bahkan bus, hingga model layaknya traktor. Setelah dipajang dan puas menikmatinya, bagian akhir dari permainan ini adalah, “adu mobil mobilan glagah”. Caranya, mobil mobilan yang kita miliki, berhadap hadapan dengan milik kawan lainnya berjarak maksimal 5 meter, kita lari dan keduanya harus bertabrakan. Maka…”Braaaak”, setelah “peristiwa tabrakan” berlangsung, dilihat mobil mobilan mana yang masih utuh, dialaha pemenangnya.

Kenangan ini, rasanya ingin berulang saya nikmati. Hanya dimana saya mendapat glagah sang bunga tebu ini? Penasaran dengan kerinduan mendalam akan glagah kembang tebu ini, saya searching. Takjub bukan kepalang, menemukan dokumen yang sangat sangat luar biasa menurut saya. Sebuah buku lama, yang ditulis oleh Augusta De Wit berjudul NATUUR EN MENSHEN IN INDIE dan diterbitkan pada awal abad 19 pada jaman Hindia Belanda, memuat sebuah gambar yang sekali lagi membuat saya terkaget kaget.

Sebuah foto tua, didalamnya terdapat dua orang pribumi buruh tebang tebu, sedang memang seikat pohon tebu saat panen. Bukan main tinggi dan besar tebunya. Selisik mendalam dokumen berbahasa Belanda ini menyebutkan bahwa, gambar itu adalah gambar panen tebu di Jawa Timur (Oost Java). Saya langsung membayangkan, bila tebunya sebesar dan setinggi dua kali lipat tinggi orang Jawa pada masa masa itu, seperti apa (sebesar dan panjang) kira kira glagah kembang tebu-nya ya?

foto dari : Augusta De Wit

Bila melihat foto tadi, dan dibandingkan dengan kwalitas tebu jaman sekarang, tak terbayangkan jauh bedanya. Seingat saya, tiga tahun lalu di Kediri saya pernah secara langsung makan tebu dari kebun. Tapi tak seperti gambar awal abad 19an ini. Ada lagi yang membuat saya kini makin bertanya tanya. Masih adakah anak anak di dusun, di desa desa, di perkebunan di bumi nusantara ini, yang masih memainkan dan membuat mainannya sendiri dari kembang tebu?

[bw|kandaters]

---

Wanneer heeft u voor het laatst gegeten suikerriet? Dat wil zeggen, suikerriet stokken (lonjoran) die net gesneden uit de tuin, dan gewoon geschild de huid met een mes of ander gereedschap, en het zien van de binnenkant van het eten we met kleine stukjes? Smaak zoet en fris, vooral als er water in overvloed is. De Javanen noemen het de "angkleg" het was zo lief. In tegenstelling tot wanneer we suiker water, of suikerriet te eten, dat is al eerder gedrukt door slijpmachines.

Als een klein kind plantage werknemers, aangezien ik graag suikerriet. Dus gemarnya een eigen preoccupaties voor mij om dit riet te genieten. Van de familie vader en moeder, is afgeleid van plantages. Het verschil, de vader ouders (grootouders) veld pengelohan machines in de fabriek. Welzijn van de moeder, mijn grootvader was een echte plantage. Dat wil zeggen, dag tot dag gang van zaken van suikerriet begon worstelen met bijsnijden, ruimtelijke ordening, de behandeling van suikerriet, om het oogstseizoen oogst. Omdat de omgeving en is uitgegroeid tot een cultuur die is, lijkt elk kind geboren en getogen in de plantage gebieden, zeker vertrouwde suikerriet.

Het belangrijkste is, wanneer de bloem cane seizoen. Suikerriet bloem wordt ook wel de Glagah. Dit Glagah rechte langwerpige vorm, als een potlood. De lengte kan bereiken twee meter. Sebenranya Glagah is preciezer, suikerriet bloemstelen. Omdat in de kiem, bloem dunne witte stok gewassen zoals rijst, andere granen. Glagah dat is het materiaal voor speelgoed van de kinderen te maken.

Maak speelgoed auto's, het maken van wapens, het maken van een huis een thuis, allemaal gemaakt van riet bloemstengels. Het was leuk. Bloemstelen van suikerriet gesneden ongeveer 10-30 centimeter, dan is keurig ingericht om zo hoog als vijf centimeter. Beide eindigt op spiesjes met bijten en gebonden met elastiekjes. De vorm van een rechthoek, het is net vier-wiel voertuig. aan de top, gerangschikt meer als een auto of vrachtwagen cabine ruimte. aan de onderkant van de versterker gemonteerd op een keer voor een extra kader, en bereid als een band om het wiel, het materiaal van de gebruikte flip-flops. Be auto's - speelgoed.

Na school, eerst bij de plantage Djengkol (17 kilometer ten oosten van Kediri), terwijl nog een kind leeftijd 10 jaar, het suikerriet bloem seizoen, maakte ik veel van dit speelgoed. Start sedan het type auto, vrachtwagen, bus en zelfs, naar een model als trekker. Eenmaal tevreden op het display en geniet ervan, is het einde van het spel, "Glagah speelgoed race auto". De truc, speelgoed auto's die we hebben, oog in oog met de andere broers die behoren binnen een straal van 5 meter, we liepen en ze moeten met elkaar botsen. Dus ... "Braaaak", na "collision event" plaats vond, te zien waar het speelgoed auto is nog intact, dialaha winnaar.

Dit geheugen, het voelt om te herhalen ik geniet. Precies waar ik de bloem cane Glagah dit hebt? Geïntrigeerd met een diepe verlangen naar Glagah bloem cane, was ik op zoek. Absurd verbazing, vond een document dat zeer ongebruikelijk is in mijn mening. Een oud boek, geschreven door Augusta de Wit met de titel Natuur MENSHEN EN IN INDIE en gepubliceerd in het begin van de 19e eeuw, Nederlands Oost-Indië tijdperk, bevat een beeld dat weer maakt me terkaget geschokt.

Een oude foto, waarin er twee autochtone werknemers snijden suikerriet, is inderdaad een bundel van suikerriet tijdens de oogst. Wat een grote hoogte en riet. Insteekdiepte van deze Nederlands-taal document stelt dat het beeld is een foto van suikerriet oogst in Oost-Java (Oost Java). Ik meteen dacht, toen de stok zo groot en hoog is als twee keer de hoogte van de Javaanse in die periode, wat voor soort (grootte en lengte) van ongeveer Glagah zijn wandelstok bloemen huh?

Wanneer je de foto hierboven te zien, en vergeleken met de kwaliteit van suikerriet tot het heden, onvoorstelbare veel verschil. Als ik me goed herinner, drie jaar geleden in Kediri ik nooit eet suikerriet rechtstreeks uit de tuin. Maar in tegenstelling tot de eerdere foto van deze 19an eeuw. Iets anders dat maakt me nu meer en meer vragen te stellen. Waren er meer kinderen in het gehucht, in de dorpen, op het landgoed op aarde deze archipel, die nog steeds speelt en het maken van hun eigen speelgoed uit suikerriet bloem?


Senin, 12 Desember 2011

MOTORLORRIE PERKEBUNAN



MOTORLORRIE
SUIKER / suikerrietplantage

Motorlorrie, ook wel relauto. Tot in de jaren 80, ik nog steeds het gevoel dicht bij de rit te genieten rond de boerderij of plantage gebieden om uit zelfs met dit voertuig. Dus denk eraan, had ook reisde van plantage Djengkol menmepuh in District Plosoklaten van de regio in het district Kandat Galoean Kediri. Vraag niet hoe lang, dat is duidelijk meer dan een uur. Een zeer lange tijd bij gebruik van andere voertuigen, zoals auto's of motorfietsen.

Remembering die dagen, de vader, die deel uitmaakte van plantage-arbeiders ijzer met vier wielen voertuig, was de bestuurder. Stoomtrein langs het spoor van suikerriet uit de garage in Djengkol emplacement, daarna zuidwaarts naar het gebied van doorvoer voor een moment bij de volgende nationale wateren Duwet emplacement, ga dan naar het westen te Galoean in Kandat. Vertrek locaties voorsprong op de middag tot de avond, ongeveer twee en een half uur.

Een andere naam Motorlorrie is Dreksi (Draizinen), kan dit voertuig worden gereden tot 60 kilometer per uur. Uur het maken van de reis is lang, zo voorbij met de trein transporteren suikerriet of andere soortgelijk voertuig, maar toch moeten zoeken naar de kruising en dubbelspoor, vergeet om te reizen in de plantage was er geen verkeerscontrole passerende voertuigen op rails, als een grote treinreis traject.

Motorlorrie, vroeger gebruikt als een voertuig voor inspectie van de sintel tuinen en kijk direct in het veld of het gebied van elke plantage. Spoorlijn - zijn, het verband tussen milieu van plaatsing of plantage suikerfabrieken met een afstand van ongeveer 70 tot 10 kilometer van de fabriek. Helaas is in het belang van efficiency nu het voertuig niet meer gebruikt. Als een grote trein, kan motorlorrie lopen vooruit en achteruit.

De eerste foto hierboven is een motorlorrie gebruikt in de Sugar fabrieken Jember Semboro in Oost-Java, die al sinds 1928 (Tropenmuseum fotocollectie). Terwijl de tweede foto (sorry beschadigde foto) is een foto genomen in Djengkol plantages in de jaren 1980. Ik herinner me, op dat moment nam ik deel aan deze foto.


===

MOTORLORRIE

PABRIK GULA/ PERKEBUNAN TEBU

Motorlorrie, disebut juga dengan relauto. Hingga tahun 80 an, saya masih merasakan menikmati perjalanan dekat sekitar perkebunan atau bahkan keluar area perkebunan dengan kendaraan ini. Jadi teringat, pernah pula menmepuh perjalanan dari perkebunan Djengkol di Kecamatan Plosoklaten ke wilayah Galoean di Kecamatan Kandat Kediri. Jangan tanya berapa lama, yang jelas lebih dari satu jam. Sebuah waktu yang sangat lama bila menggunakan kendaraan darat lainnya, missal mobil atau sepeda motor.

Teringat kala itu, bapak yang memang buruh perkebunan bagian kendaraan beroda besi empat ini, adalah pengemudinya. Menyusuri rel keretapi uap pengangkut tebu dari garasi di emplacement Djengkol, lalu kea rah selatan menuju daerah Wates selanjutnya transit sejenak di emplasemen Duwet, lalu menuju kea rah barat menuju Galoean di Kandat. Berangkat siang hingga lokasi jelang sore, kurang lebih sekitar dua setengah jam.

Sebutan lain Motorlorrie adalah Dreksi (Draizinen), kendaraan ini bisa dipacu hingga 60 kilometer per jam. Jam membuat lama perjalanan adalah, bila berpapasan dengan kereta pengangkut tebu atau kendaraan serupa lainnya, harus mencari persimpangan dan jalur ganda dulu, mengingat untuk perjalanan di perkebunan tidak ada pengatur lalu lintas kendaraan yang melintas di rel, layaknya perjalanan lintasan kereta api besar.

Motorlorrie, dulunya digunakan sebagai kendaraan para sinder kebun untuk inspeksi dan melihat langsung ke lapangan atau wilayah perkebunannya masing masing. Jalur rel – nya, menghubungkan dari emplacement atau lingkungan pabrik gula dengan perkebunan yang jauhnya sekitar 7 – 10 kilometer dari pabrik. Sayangnya, demi efisiensi kini kendaraan itu sudah tidak digunakan lagi. Layaknya kereta api besar, motorlorrie bisa berjalan maju dan mundur.

Gambar pertama diatas adalah sebuah motorlorrie yang digunakan di Pabrik Gula Semboro di Jember Jawa Timur yang beroperasi sejak 1928 (foto koleksi Tropenmuseum). Sementara gambar kedua (maaf foto rusak) adalah foto yang diambil di perkebunan Djengkol pada tahun 1980an. Saya teringat, kala itu saya ikut serta dalam foto ini.



SAWO MBAH CARIK KANDAT




SAWO (Sapodilla) & KINDERJAREN STORY


Het herenhuis, compleet met Mbale (paviljoen), een set van gamelan, gast precies vier pijlers stoelen in het midden van het hoofdgebouw, een zeer breed pagina wordt een plaats waar ze spelende kinderen in de middag. De voorpagina van de linkerkant, een grote, hoge Sapodilla boom. Terwijl de voorpagina rechterkant is een gewone-tegals. Het herenhuis kijkt uit over het dorp onverharde weg naar het noorden, het bestaan ​​in de jaren 70-jaren '80. Vandaag was het niet zoals beschreven aan het begin van dit paper.

Het huis was eigendom van Mbah Carik. Dat wil zeggen, siempunya oud was een Carik of secretaris van het dorp. Huizen Mbah Carik tip weg in de buurt van de snelweg die Kediri verbindt met Blitar, via Sambi. Hij had inderdaad Kandat dorp ambtenaren, District Kandat, Kediri. Hij heeft kleinkinderen, Arie zijn naam, hij was van dezelfde leeftijd als ik. Playmate als een kind.

Wilt u niet een verhaal over zijn Carik Mbah, ook niet op een set van gamelan ging meerdere keren per week en het spelen van een variëteit van het stuk uit de penabuhnya. Ook niet doen over een held Mbah Carik Kandat en vliegen een kite (vliegeren). Hij is goed in het maken van vliegers gapangan, om kite een marionet gezichten en anderen zijn zeer groot.

Vliegers die kunnen 24 uur non-stop dag en nacht vliegen tot vele maanden, in het bijzonder wanneer er geen regen. Van vliegeren te vliegen naar de hemel, het geluid van "nggoooooooong", de "luid geschreeuw 'een SENDAREN het doorbreken van de stilte van de nacht. Sendaren is een muziekinstrument van bamboe bogen, aan het einde van een touw uitgerekt geluid, meestal geplaatst op de vlieger.

Ik wil een verhaal over haar bruin en fruit. Sapodilla bomen zijn lang en groot zijn aan de linkerkant van het huis Carik Mbah, was onder de indruk van de armatuur en wingit. Ieder kind in het gebied op dat moment heb ik altijd diwanti gewaarschuwd niet te spelen onder de sapodilla boom als surub of vooruit maghrib. Zei de oudste, sapodilla boom die er een 'mbaurekso'. Blijkbaar is de raad van de oudere / oudsten onder de krachtdadige om 'bang' mij en mijn collega-kameraden in de 70-jaren '80 leeftijd. Het bewijs, elk voorafgaand aan de maghrib, Mbah pagina strip die sinds dag druk in de speeltuin knikkers, ga bak Sodor, verstoppertje, etc. gedrik, rustig. Kinderen zouden naar huis gaan per stuk.

Vreemd, na zonsopgang, voordat de kinderen zwemmen in de ochtend en naar school gaan, sapodilla boom die moet opnieuw worden bezocht. Hoewel niet op hetzelfde moment dat, het de neiging om vooraf aan elkaar. Wie is beter in de ochtend / mruput, zou hij vroeg een fortuin. Fortune in de vorm van sapodilla fruit dat door vielen voordat ze gebeten werd door een vliegende hond, of vleermuis. Sapodilla vrucht van deze Kandat Mbah strip, gebruikt om hele grote vuist volwassenen. Typisch, de vrucht die valt, zijn half-gebakken of kemampo, en zeker zoet. Onze kinderen op dat moment, kan erg lang voor deze fall-out zijn bruin. De term Leles!


Minggu, 11 Desember 2011

DJIBOEN - JIMBUN KANDAT KEDIRI



JIBOEN = JIMBUN
Van Forest te verdringen

Typ het woord "JIBOEN" in google of andere zoekmachines. Het is gegarandeerd zult u niet vinden betekenis / betekenis van het woord. U voegt Kadiri, een "jiboen Kediri 'ongetwijfeld ook niet zal worden gevonden. EYD verandering als een "jibun Kediri 'niet zou worden gehaald, en zie betreffende vraag. JIBOEN zoekwoord is eigenlijk een inspanning die ik heb gedaan sinds 2004.

De enige geschreven document die ik ooit kreeg was, een soort van het verkeer rapport treinritten het vervoer van suikerriet, eigendom van een gepensioneerde suikerfabriek cinder tuin bij Kediri. Het document is nu dan nog niet in mijn handen weer. Het was een onzorgvuldigheid in het opslaan van belangrijke documenten.

Telisik Ik begon vanaf mijn nieuwsgierigheid op een gebouw in de jaren '80 nog overeind sterk. De vorm van het gebouw is niet rechthoekig, maar de vijfhoek. Zo hoog als de meeste standaard thuis. Elke zijde van de omtrek muur, dient als een raam wijd open zonder te dekken. Omdat de ene kant de andere muur, wijd open voor meer dan driekwart van de hoge muren als een entree, zonder deuren. Vorm van de bovenkant van het raam of deur is een halve cirkel. Vasthouden aan de rechterkant van de deur staat wijd open, een label dat de plaats van de ontwikkeling van merken. Gemaakt van gewone marmer, luidt: "JIBOEN 31 augustus 1930". Gewone mensen noemen het met JIMBUN kruispunt.

Volgens een bron / oude gepensioneerde suikermolen cinder, Jiboen naam is vermelding van de autoriteiten in de plantage, die vervolgens werd voornamelijk Nederlandse burgers die zich niet kunnen uitspreken van het woord JIMBUN. Ze waren meestal uitspreken Londo Londo JIBOEN / Jibun. Postal Monitor JIBOEN inauguratie op 31 augustus 1930 is belangrijk voor het toezicht en reizen per trein regelingen op het gebied, het verkeer was zo dicht vrachtauto's het vervoer van suikerriet.

Als voor de omringende gemeenschap, de naam van de plaats die nu bekend JIMBUN omdat het kruispunt tegenover de post is er het graf van Ki ageng Jimbun. Ki ageng Jimbun is een discipel en prins Diponegoro oorlog leger, die migreerden naar de regio zijn naoorlogse Diponegoro in 1830. Ki ageng Jimbun geloven pembabat bos in de regio een gehucht / dorp. Ki ageng Jimbun is een dorpsoudste op het moment. Zijn naam is vereeuwigd als de naam van de plaats, JIMBUN / JIBOEN.

Natuurlijk op dat moment met een andere Jimbun vandaag. Jaren '80, nog steeds (her) rustig, want het suikerriet vervoer per spoor is niet meer in werking is. Nu in Jimbun al drukke, openbare voorzieningen begon rij. Winkels, ziekenhuizen, benzinestations, scholen, enz..


POS-monitor JIBOEN Lori RIET
Bewijs van Greatness Sugar Industry

De deur staat wijd open met geen bladeren die deur, tegenover de richting van een kruispunt. Dit gebouw is gelegen is in het zuidoosten hoek van het kruispunt. Het gebouw was eigenlijk net een wachthuis en een monitor. Bekend als de monitor, want voor de plaats was druk als op de huidige situatie gebruikt worden om een ​​plaats om de treinreis van veld monitor aan rietsuiker fabrieken vervoer.

De positie van de kruising is nu opgenomen in de Village gebied Pule Kandat Kediri District, ongeveer 13 kilometer ten zuiden van Kediri. Een kruispunt met een hoge strategische waarde op het moment heeft, is ook aanwezig. Verbindingsweg tussen het noorden (Kediri City) zuid (Blitar) Oost (nationale wateren Kab.Kediri) west (Ngadiluwih Kab.Kediri). Jiboen of Jimbun, anders dan een verkeersknooppunt, is ook een rail kruising die verbinding tussen de suikerfabrieken in de omgeving Kediri.

Jimbun in noordelijke richting naar de suikerfabriek er Kediri nieuwe islamitische school. Naar het oosten richting Lumbu Plantation Resources (Ngancar) en Plantage Djengkol (Plosoklaten). Zuidwaarts in de richting van het emplacement Galoehan, dat eigendom is suikerfabrieken Ngadiredjo. Matige west naar Ngadiluwih. Spoorlijnen die nu niet meer gebruikt, zelfs niet daar. Misschien, de voormalige ex-pathok, lagers en de rest van zijn tracks (met bruggen) zal uitkomen op ongeveer Jimbun.

Niet ver van Jimbun naar het noorden, in wat nu ingevoerd Blabak Kediri, er vroeger een mini-emplacement worden. Zo ook in Jimbun eigen, naar het zuiden ongeveer 50 meter monitor, links van de weg. Emplacement als een grote treinstation. In emplacement riet het vervoer per spoor / vrachtwagens ten behoeve van de controles en opnieuw controleren van de apparatuur, vul water naar de verdamper-trein etc..

Te oordelen naar de post gebouw Jiboen monitor (lees; Jimbun) hoger was en een zeer breed boven het gemiddelde model nu een zekerheid na, zeker op dat het treinverkeer vanuit vier richtingen waren zo dicht. Treinen passeren van vrachtauto's die berlori suikerriet van de velden te worden vervoerd naar de suikerfabriek. Geen geheim als de 20-30 decennium-40s alle suiker molens op het eiland Java was instrumenteel in het draaien van de economische wiel van de indringers (Nederland). Suikerindustrie was echt de belle van het Nederlands-Indië in de wereldmarkt. De binnenlandse productie van suiker is opgenomen in de vijf grote suikerproducerende landen in de wereld.

Volgen hoe de Post was een van de bewijzen. Omschrijving Jiboen een stille getuige van de macht indsutri suiker in het grondwater, dat nu ligt in puin, zonder betekenis. Hij was daar omdat de tijd die nodig is om het verkeer te beheren reizen trein / vrachtwagen. Als reizen per trein is niet zo dicht ten eerste, wat maakt een gebouw 'zo groots als' het al was het maar om schaduw van de Waker van zijn cursus? Is het niet de post-en kleinbedrijf 'monkey house' is genoeg?

Postal Monitor Jimbun als een hoop gebouwen zonder betekenis. Waar nu de macht van onze suikerfabrieken? Waarom moeten we suiker importeren? Is het waar dat de suikerfabrieken verliezen? Waarom? Waarom en waarom? Vroeger was het suiker te exporteren. Nu de invoer van suiker.! Natuurlijk de vraag deze vraag niet beantwoord kan worden door Ki ageng Jimbun, laat staan ​​na JIBOEN monitor die werd ingewijd op 31 augustus 1930 is.

-----


JIBOEN = JIMBUN
Dari Hutan menjadi Keramaian

Ketiklah kata “ JIBOEN” di google atau mesin pencari lainnya. Maka dijamin anda tidak akan menemukan makna/arti kata tersebut. Anda tambahkan Kediri, menjadi “jiboen kediri” niscaya juga tidak akan ditemukan. Di ubah sesuai EYD menjadi “jibun kediri” pun tak akan ketemu dan merujuk sesuai yang dimaksud. Telusur kata JIBOEN ini sebenarnya sebuah upaya yang telah saya lakukan sejak 2004 lalu.

Satu satunya dokumen tertulis yang pernah saya dapatkan adalah, semacam sebuah laporan lalu lintas perjalanan kereta api pengangkut tebu, milik seorang pensiunan sinder kebun di pabrik gula di Kediri. Dokumen itupun kini tidak berada di tangan saya lagi. Sungguh sebuah keteledoran dalam menyimpan dokumen penting.

Telisik saya berawal dari keingin tahuan saya pada sebuah bangunan yang pada tahun 80an masih kokoh berdiri. Bentuk bangunannya bukan segi empat, namun segi lima. Setinggi rumah standar kebanyakan. Masing masing sisi tembok kelilingnya, menganga lebar berfungsi sebagai jendela tanpa penutup. Sedang satu sisi tembok lainnya, terbuka lebar lebih dari tiga perempat tinggi temboknya sebagai pintu masuk, tanpa daun pintu. Bentuk bagian atas jendela atau pintu ini adalah setengah lingkaran. Menempel di sebelah kanan pintu lebar menganga tersebut, sebuah label tanda pembangunan tempat itu. Terbuat dari marmer polos, bertuliskan “JIBOEN 31 AUGUSTUS 1930”. Masyarakat kebanyakan menyebut perempatan itu dengan JIMBUN.

Menurut salah seorang narasumber/dulu pensiunan sinder pabrik gula, nama Jiboen adalah penyebutan para pembesar di lingkungan perkebunan, yang kala itu sebagian besar adalah warga Belanda yang tidak bisa melafalkan kata JIMBUN. Mereka para londo londo itu bisanya mengucapkan JIBOEN/Jibun. Peresmian Pos Pantau JIBOEN pada 31 Augustus 1930 itu karena penting bagi pengawasan sekaligus pengaturan perjalanan kereta api di wilayah tersebut, saking padatnya lalu lintas lori pengangkut tebu.

Sedang bagi masyarakat sekitar, nama tempat yang kini dikenal JIMBUN itu dikarenakan di seberang pos perempatan tersebut ada makam Ki Ageng Jimbun. Ki Ageng Jimbun adalah murid sekaligus laskar perang Pangeran Diponegoro, yang hijrah hingga diwilayah tersebut pasca perang Diponegoro pada 1830. Ki Ageng Jimbun di yakini sebagai pembabat hutan kawasan tersebut untuk dijadikan sebuah dusun/desa. Ki Ageng Jimbun adalah seorang sesepuh desa kala itu. Namanya diabadikan sebagai nama tempat itu, JIMBUN/JIBOEN.

Tentu berbeda Jimbun kala itu dengan saat ini. Tahun 80an saja, masih (kembali) sepi, karena kereta api pengangkut tebu sudah tidak beroperasi lagi. Kini di Jimbun sudah padat penghuni, fasilitas umum pun mulai berdiri berderet. Pertokoan, Rumah Sakit, SPBU, Sekolah dll.


JIBOEN POS PANTAU LORI TEBU
Bukti Kebesaran Industri Gula

Pintu yang menganga lebar tanpa daun pintu itu, menghadap arah perempatan. Sedang bangunan ini berada di pojok timur selatan perempatan. Bangunan itu sebenarnya hanya sebuah pos jaga dan pantau. Disebut sebagai pantau, karena sebelum tempat itu ramai seperti situasi saat ini dulunya adalah tempat untuk memantau perjalanan kereta api pengangkut tebu dari ladang ke pabrik gula.

Posisi perempatan itu kini masuk dalam wilayah Desa Pule Kecamatan Kandat Kabupaten Kediri, sekitar 13 kilometer selatan Kota Kediri. Sebuah perempatan yang memiliki nilai strategis tinggi kala itu, juga kini. Jalan raya yang menghubungkan utara (Kediri Kota) selatan (Blitar) timur (Wates Kab.Kediri) barat (Ngadiluwih Kab.Kediri). Jiboen atau Jimbun, selain sebuah perempatan jalan raya, juga sebuah perempatan rel kereta api yang menghubungkan antar pabrik gula di sekitar kawasan Kediri.

Utara Jimbun menuju Kota Kediri terdapat pabrik gula Pesantren Baru. Ke arah timur menuju Perkebunan Sumber Lumbu (Ngancar) dan Perkebunan Djengkol (Plosoklaten). Arah selatan menuju Emplasemen Galoehan, milik pabrik gula Ngadiredjo. Sedang arah barat menuju Ngadiluwih. Jalur rel kereta api itu kini sudah tidak digunakan lagi, bahkan sudah tidak ada. Mungkin, bekas bekas pathok, bantalan dan sisa rel nya (bantalan jembatan) masih tersisa disekitar Jimbun.

Tak jauh dari Jimbun ke arah utara, di wilayah yang kini masuk Blabak Kota Kediri, dulu ada sebuah mini emplasemen. Pula di Jimbun sendiri, selatan pos pantau sekitar 50 meter-an, kiri jalan. Emplasemen layaknya stasiun kereta api besar. Di emplasemen kereta api pengangkut tebu/lori untuk keperluan cek dan ricek peralatan, mengisi air untuk penguap-an kereta dll.

Menilik bangunan pos pantau Jiboen (baca;Jimbun) yang sangat besat dan luas diatas rata rata sebuah pos satpam model kini, dipastikan kala itu lalu lintas kereta api dari empat penjuru arah itu begitu padat. Kereta tentu lalu lalang membawa berlori lori tebu dari ladang untuk diangkut ke pabrik gula. Bukan sebuah rahasia jika pada decade 20-30-40an semua pabrik gula di pulau Jawa berperan penting dalam memutar roda ekonomi sang penjajah (Belanda). Industry gula saat itu benar benar menjadi primadona Hindia Belanda di pasar dunia. Produksi gula negeri ini masuk dalam lima besar Negara Negara penghasil gula di dunia.

Betapa Pos Pantau tadi menjadi salah satu buktinya. Pos Jiboen saksi bisu sebuah keperkasaan indsutri gula di tanah air, yang kini tinggal puing tanpa makna. Ia ada karena kala itu dibutuhkan untuk mengatur lalu lintas perjalanan kereta api/lori. Jika perjalanan kereta api tidak sepadat dulu, untuk apa membuat bangunan ‘semegah’ itu kalau hanya untuk berteduh para waker-nya saja??? Bukankah pos seukuran ‘rumah monyet’ sudah cukup?

Pos Pantau Jimbun bagai seonggok bangunan tanpa makna. Kemana kini keperkasaan pabrik gula kita? Mengapa kita harus impor gula? Benarkah pabrik gula merugi? Kenapa? Kenapa dan kenapa ??? Dulu bisa ekspor gula. Kini impor gula.!!! Jelas pertanyaan pertanyaan tadi tidak bisa dijawab oleh Ki Ageng Jimbun, apalagi pos pantau JIBOEN yang diresmikan pada 31 Agustus 1930 tersebut.

//bw//

GALOEAN KANDAT KEDIRI


GALOEAN KANDAT

Galuhan, kan nu alleen bekend als een plaats in District Kandat Kediri Oost-Java, die identiek is met de voormalige Nederlandse fabriek complex. De voorkant van het complex van deze fabriek, die nu het hoofdbureau van politie en de District Office Sector Kandat volgende Kandat hoofd Kandat officiële residentie, was vroeger de Administratieve Kantoor Plantation Sugar Factory als op het moment van de Nederlands-Indië. Als nu de achterkant wordt nog steeds gebruikt door de Sugar Factory Ngadiredjo (PTP 10), misschien omdat een herziening van de geschiedenis is zo sinds de oprichting van dit emplacement is dial-in om (Ngadiredjo / West), (Kediri / pension / Noord), Oost (Duwet / Djengkol) . Tot in de vroege jaren '80, stoomtreinen transporteren suikerriet, zelfs nog doorkruisen deze regio.

Alleen maar op te schrijven mijn zoektocht door het verzamelen van gegevens via een verscheidenheid van bronnen, alle gegevens uit Nederland, was er dat tot Kandat verwees ook naar de staanplaats Galoean. Kandat zo belangrijk is, bouwde hij een stoom-trein stopt voor het vervoer van suikerriet en andere gewassen plantage, om naast de molen om een ​​commodity export van goederen (suiker) te produceren.

Nog herinneren dat het einde van de jaren '70, toen de grond kwam te openen, en de mensen verzamelden zich rond Kandat menyemut in Galuhan spektakel aan de verschillende attracties in de "Open Partij Grind" te zien, is er de entertainment volkskunst, ook een nacht markt. Menigte, nu natuurlijk is er niet meer.

Wanneer het zich op de locatie van de Main Administratie Kantoor, die nu een Mapolsek en District Offices, kan worden waargenomen vanaf de noordelijke en zuidelijke delen van de pagina's zo breed, met ingang van het noorden en het zuiden, de weg gebogen vorm van de letter "U", compleet met prachtige tuinen en mooi op dat moment, althans op basis van de documenten in de jaren 1890 tot 1942.

Veranderde toen de jaren 1942 - 1945 toen Japan Indonesië bezette. In de twee mas aperang deze wereld, niet alleen het veranderen Kandat emplacement, maar ook andere eerder gecontroleerde emplacement Nederland. Tijdens de Japanse bezetting, Galoean genaamd "interneringskamp Galoean". Deze plaats, geïsoleerde honderden van Londo en zijn familie, voordat ze terugkeren naar hun land van herkomst naar Nederland. Praktisch, 1942-1945 in Galoean niet meer opereren als een onderdeel van de suikerfabriek Ngadiredjo.


Net als het vluchtelingenkamp, ​​waren honderden mensen met strikte controle en het onderhoud van super "alert" van de Japanse bezetting regering. Afgebeeld, het complex dat het emplacement fabriek was in de woningen en de Londo's. Deze plaats, vrijwel alle activiteit plaatsvond. Tot de levering van levensmiddelen moeten ze zelf uit te proberen. Missaal, waarvan zij worden opgevangen melkkoeien voor melk, naar de kapper bestaat zelfs in de inheemse en complexe skeitar deze interneringskampen.

Het verhaal van Galoean Kandat Refugee Camp, maakte een indruk op meer dan 15 handgeschilderde tekeningen / schetsen van F. Douwes zijn nu netjes opgeslagen in het Tropenmuseum Nederland. Wat intrigeerde me, er is een beeld dat vertelt over de internering Radio Kandat op de site, het enige hulpmiddel gemaakt in Atjeh zender, of radio-uitzendingen, maar Kandat memancarnya in Atjeh?

Rabu, 27 April 2011

GATOT WICAKSONO - TAK PUNYA WAYANG & GAMELAN


GATOT WICAKSONO
DALANG KEDIRI YANG TIDAK PUNYA WAYANG & GAMELAN


Pria jangkung berkumis tipis itu menyarungkan kerisnya di bagian belakang punggung bawah, atau pinggang. Orang jawa menyebutnya di "bangkek-an". Sekali lagi ia membungkuk dan menatap cermin dihadapannya, lalu merapikan sekali lagi busana yang ia kenakan. Kain batik/jarik dan atasan warna hitam, sebuah slop menutupi dua kakinya. Sejenak ia menunduk untuk berdoa, lalu bergegas meninggalkan ruang rias/ganti, yang persis dibelakang layar putih, ruang utama pertunjukan.

Ia melangkah dengan pasti, lalu duduk dideretan kursi persis depan gamelan. Sementara jauh dibelakangnya, kursi kursi penonton mulai terisi. Malam itu, ratusan pasang mata akan melihat kepiawaiannya dalam "mendalang".

Pembawa acara mulai menyapa penonton, panitia dan segenap yang hadir, kala gamelan usai mengumandangkan beberapa gending pembuka. Kepadanya diserahkan wayang kulit tokoh Wisanggeni oleh pihak panitia. Setelah bersalaman, tepuk tangan terdengar dari seluruh penjuru gedung. Ia lalu menuju "singgasana"nya, membelakangi penonton, dan duduk bersila dihadapan bentangan kain putih bersih yang ia sebut sebagai "dunia"nya. Sejenak doa bersama agar pagelaran berjalan lancar, maka terdengarlah bunyi "cempala" yang dikethukkan ke kotak wayang disusul jumengglungnya gamelan. Wayang Kulit segera dimulai.

Sang dalang adalah Ki Gatot Wicaksono, melakonkan kisah Wisanggeni Gugat, untuk perayaan 10 tahun Santi Paguyuban Kediri (Sanyuri) Priangan/ Jabar di Bandung, pada pertengahan April 2011 lalu. Gedung Pertemuan PTDI yang tak jauh dari bandara Husein Sastranegara Bandung itu, menjadi saksi atas eksistensi sang dalang bermain jauh dari kampung halamannya, Kediri Jawa Timur.

Kehadiran Gatot Wicaksono, benar benar menjadi obat kangen bagi warga Kediri di perantauan khususnya di Bandung, pada kampung halamannya. Bahasa Jawa dialek Kediren (Kediri-an) begitu melekat terdengar hingga relung bathin penonton. Belum lagu ungkapan ungkapan khas Kediri yang lekoh ia ucapkan, terdengar betapa berwarna sangat sangat Kediri.

Jangan tanyakan bagaimana sang dalang ‘mengolah’ waktu yang hanya 4 – 5 jam dalam pekeliran padat itu. Lakon Wisanggeni Gugat, meski dengan dipadat-kan, tak mengurangi makna cerita yang ditampilkan. Dialog demi dialog antar tokoh wayang satu dengan tokoh lainnya, nyata layaknya dalam kehidupan pewayangan yang sebenarnya. Belum lagi, kepiawaian sang dalang dalam ‘menggerakkan’ wayang, betapa makin membuat hidup pagelaran malam itu. Rasanya sungguh kurang, ketika hanya dipentaskan selama 4 jam saja.

Hingga jelang jam satu dinihari Wayang berakhir, banyak diantara penonton yang berdecak kagum akan ‘mumpuni’-nya sang dalang dalam beraksi. Namun tak sedikit diantara mereka yang bergumam, “andai semalam suntuk”.

Gatot Wicaksono, adalah dalang wayang kulit papan atas di Kediri Jawa Timur. Kedatangannya ke Bandung, atas permintaan Sanyuri Priangan. Ia menjadi duta bagi Pepadi Kabupaten Kediri, sekaligus yang mendapat amanat dari Pemerintah Kabupaten Kediri. Ia mengisahkan, beberapa waktu sebelumnya diberitahukan oleh pihak Pepadi (Persatuan Pedalangan Indonesia) atas order dari pemkab.

Sebagai seorang duta seni budaya melalui seni pedalangan, malam itu Gatot sangatlah berhasil mengajak serta penonton terbawa larut dalam cerita yang ia bawakan, pula meretas kerinduan mengenai tlatah Kabupaten Kediri. Apapun kemajuan, kelebihan dan kekurangan yang terjadi di Kediri, ia gambarkan dalam dialog demi dialog yang terwakili oleh tokoh sang wayang, utamanya pada saat Limbuk-an Cangik. Paparan informasi, sekaligus kritisi mengalir begitu cerdas tanpa berprasangka, apalagi terbalut dalam suasana yang konstruktif yang bersahabat dengan penonton. Seakan ia ingin mengabarkan langsung dalam perbincangan dengan penontonnya.

Seperti tercermin dalam cuplikan statemennya, “ di Kediri, sungguh susah mencari penabuh gamelan sekaligus anak anak muda untuk diajak dan diajari nembang. Tapi di Bandung, warga asal Kediri, cakap bermain gamelan dan mengiri saya mayang, plus nembang dan bahkan ada seni sendratari segala”. Semakin “gayeng” ia tidak tampil sendirian. Gatot didampingi sindhen cilik asal Kras Kediri, Prigel Pangayu Anjar Wening. Murid SD Kras 1 kelas empat itu, ‘digojlog habis’ oleh sang dalang. Gatot menyindir dengan, “Walaaah, Prigel suaramu benar benar T.O.P.B.G.T”. nDuk prigel, kamu tak ajak kemana mana, nanti diambil dalang terkenal, aku kamu lupakan?”.

Demikianlah Gatot mengurai dengan sangat segar, dan benar benar menghibur sekaligus sarat pesan yang bermakna. Seperti halnya ketika ia menceritakan mengenai semangat jihad, pula terror bom yang sedang marak akhir akhir ini. Tak lupa ia menyisipkan ungkapan yang khas Kediri dengan bumbu humor, “nyebut asmane Gusti Allah, trus mak bleeeeeeeeeng, akeh sing dadi korban mergo bom. Kuwi jane kelakuan opo……jan matamuuu kuwi…”. Seketika disambut tawa yang meledak dan tepuk tangan penonton. Pada sisi ini, Gatot ingin menyampaikan pesan bahwa berjuang demi kepentingan dan kebaikan negeri ini, tak selayaknya mengorbankan warga lain yang tak bersalah.

Gatot belajar mendalang sejak tahun 90an. Pria kelahiran 18 Agustus 1966 yang dulu pernah belajar ‘tani’ di STM Pertanian Ngadiluwih Kediri itu, memilih jadi pendalang karena ia harus menjalani dorongan cita cita dalam dirinya yang begitu kuat, pula karena kecintaannya pada seni dan budaya Jawa. Darah seni pewayangan memang mengalir kental dalan dirinya. Ayahnya adalah pak Maki, pembuat wayang kulit yang terkenal di Mojo Kabupaten Kediri. Bahkan, orang tua pak Maki (Kakek Gatot) juga seorang pembuat wayang kulit.

Bicara soal prestasi, tak perlu diragukan lagi. Tahun 2000 Gatot dinobatkan sebagai Juara pertama pedaling muda di Kabupaten dan Kota Kediri. Tahun 2001 ia masuk 10 besar dalang papan atas di Jawa Timur.

Hingga kini Gatot dalam sebulan mendalang lebih dari 5 hingga 6 kali pementasan. Tak hanya wilayah Kediri, ia mendalang berkeliling Jawa Timur. Ironisnya, ia hingga kini belum memiliki seperangkat gamelan dan wayang sendiri. Apakah ia tak mampu membeli gamelan dan wayang sendiri? Dengan tenang ia menjawab, “Meski tak punya keahlian selain ndalang, saya ndalang tak untuk komersialisasi tingkat tinggi. Saya menjaga seni dan budaya ini dengan segenap dan sepenuh hati agar tetap hidup. Yang terpenting, seniman dan para pegiatnya tetap bisa mencari nafkah di jalur ini, saya sudah cukup bersyukur. Bahwa saya belum bisa mencukupi untuk memiliki wayang dan gamelan sendiri, saya akan terus berusaha. Saya tak ingin ngemis ngemis, apalagi kepada Pemerintah, yang seharusnya memang memperhatikan kami, para penjaga pagar budaya ini. Gusti Allah Maha Tahu Segalanya”.

link youtube : http://www.youtube.com/watch?v=0_0acJMnuiQ
--------


Partho "Bentang Waktu"
Bandung 17/04/2011


Minggu, 27 Maret 2011

MBAH GLEYOR & SEJARAH KANDAT KEDIRI

Mbah GLEYOR: DE VERGETEN LEGEND (vergeten?)
REGENT winkelwagen Kediri JAAR 1850

Om te leren wat de verhalen, de geschiedenis, legendes uit het verleden of wat dan ook zijn naam, als het niet kan interpreteren de wijsheid van het verhaal tot leven en een betere beschaving in de toekomst? Of we nooit beseffen, dat er in elk verhaal van het verleden van Natuurlijk is er een waardevolle les voor het leven in het heden? Hoe dan ook, zal ik nooit zorg voor iedereen die wil discussiëren over het nuttig of niet het is een verhaal van het verleden. Ik zou ook niet ongerust als er bepaalde partijen die het gevoel hebben 'niet akkoord' of oneens zijn met mijn krabbels. Denken, het is niet belangrijk! Ik begin vanaf waar u?

Goed uit deze sectie alleen. Dit is slechts een verhaal van het dorp kinderen. De kleine jongen was ik. Volgens de grootouders, vader en moeder, werd ik geboren in het dorp Kandat, Kandat districten, district Kediri op Oost-Java in te voeren. Kandat, ongeveer 15 kilometer ten zuiden van Kediri gelegen, op de as met een verbindingsweg tussen de Kadiri Blitar. In januari van dat jaar, de vroedvrouw die geleverd niet een dorp locatie. Dus het moet worden opgehaald bij dageraad vooruit, in een sfeer van zware regenval, had geen elektriciteit. Op een groot bed gemaakt van ijzer, verloskundige hulp leveringen, in plaats van in een kraaminrichting of ziekenhuis, de ochtend regen, in een groot huis in het midden van het huis, was ik veilig geboren. En ik was opgevoed tot de leeftijd van vijf-zes jaar thuis was. Kandat inderdaad een speciale betekenis in dit leven.

Het dorp is zo leuk. In het midden is er een hoofdlijn (as) de hoofdweg tussen Kadiri - Blitar, huizen langs de weg was in die tijd zeer solide. Terwijl de weg in de dorpsstraat, bijna allemaal onverhard. Verder in de diepe, bijna alle toonaangevende om de locatie van de rijstvelden en de hei. Aan elk uiteinde van de dorpsstraat en de weg-as, is er altijd een gerdu / gerdon of post Kamling, compleet met een grote houten kenthongan. Elke na zonsopgang, klunthung klunthung geluiden, sound klunthung koe slepen karren of cikar. Sommige zijn op weg naar het veld, niet een paar zijn groenten die op de markt, die is gelegen in het noorden.

Zo'n vluchtig uitzicht elke ochtend, de 70-jaren '80. Vandaag is het anders. Dus wat te doen, het verhaal van deze persoonlijke tijd met de titel boven? Ja, natuurlijk is er. Het enige verschil, had niet gedacht van die titel. Omdat het niet kan schrijven, vraag dan gewoon en blijf vragen. Wat, waarom, waar, waarom en zo verder en zo verder. Nu is het tijd om een ​​verscheidenheid van het verleden gevraagd, dat in de huidige gieten.

Mbah GLEYOR: griezelige
Ja. Dus wat weerspiegeld wordt in de ogen van een kind. Het bouwen van een klein rechthoekig, ommuurd gedeg / bamboe. Het ligt net ten oosten van het dorp straat na straat selurusan voorkant van het huis waar mijn grootouders woonden in het westen. Nu is de dorpsstraat is vernoemd Jalan Glinding. Op de weg die glinding, Mbah Gleyor geparkeerd aan de linkerkant van de weg, de plaats leek onbewoond.

Jaren '80, gedegnya deur op een kier zodat iedereen langs komt, zou een blik op wat er binnen te hebben. Ik meestal kan zien, als je wilt zwemmen in een waterbron / traditioneel zwembad dat is niet ver Mbah Gleyor locatie. En zeker, na het zwembad, dat is de vraag en vroeg om vragen altijd ontstaan. Aangekomen grootouders naar huis, vroeg ik hem aan iedereen die er thuis is. Zijn naam was een kind, Nanya nooit te vervelen met dezelfde vraag. Grootvader vertelt, dat die bestaat in het gebouw dat noem ik griezelig is het Mbah Gleyor. Niet het graf van een Mbah - Mbah (opa's grootvader), maar een houten kar. Er werd gezegd dat de houten kar is het voertuig van de Regenten Kadiri 18an eeuw. Waarom zijn gestrand in dit dorp? Grootvader uitgelegd, dan is de Regenten zijn het verlaten van de zaal in Kediri door het rijden van de houten wielen karren, probeert te ontsnappen aan de achtervolging van het Nederlandse leger.

Helaas is op een plek niet ver wagen geparkeerd stond, werd de Regent gevangen. Zo verzekerd van de houten karren tot nu toe daar en in dit dorp. Toch nieuwsgierig, ik bleef vragen, "Opa, waarom houten karren die nog worden gehouden en verzorgd". Mijn grootvader antwoordde: "Het vervoer van hout wordt verondersteld om een ​​deel van de geschiedenis van dit dorp zijn. De Regent is gedwongen om zijn ontsnapping te stoppen en wordt tegengehouden door een soldaat, het verlaten van de naam van ons dorp ". Ik verder niet begrijp de uitleg grootvader. Hij ging verder vertelt. Kediri Regent houten karren, gestopt in een plaats die nog in de bush en jungle.

Zijn volgelingen genaamd de stopzetting van de ontsnapping door te bellen met de term "KANDEG". Kandeg is de Java-taal om te verwijzen naar een instantie van het woord 'stilstaand' wat betekent dat het is gestopt. Medium "kandeg" betekent is opgeschort, of beëindigd. Later werd het woord "kandeg" werd "Kandat". Het woord "Kandat", ik begrijp en besef dat het woord is kandeg uitspraak veranderd door de meeste mensen wordt het woord "Kandat ', die nu de naam van het dorp waar ik geboren ben. Geen wonder dat toen de wagen werd behandeld door de dorpelingen. "Maar waarom KEK, de Regent had achtervolgd door soldaten joegen het Nederlandse bedrijf?", Vroeg ik nogmaals. Grootvader opnieuw dat uitgelegd, de Regent gezegd te hebben gedood een leider belasterd suikerfabriek in Kediri. De Regent is bekend dat heel erg niet ontvankelijk samenwerking met de Nederlandse kolonisten worden.

Hij wilde niet opgeven land voor suikerplantages diwilayahnya, in het belang van de Nederlands-eigendom van suikerfabrieken. Dus hij voerde een reeks van verzet en weerstand. Want als coöperatief, en daar was het doden van de gebeurtenissen die hebben geleid, hetzij door de suikerfabrieken die het gedaan heeft, het was op hem, dat de Regent Kediri, die gedood. Omdat hij niet het deed, dus hij vocht terug. Omdat de wapens en versterkingen van soldaten heel weinig, dus koos hij ervoor om te vluchten naar het zuiden Kadiri, bedoeld om opnieuw te ontwikkelen tactieken voor een moment te nemen het gevecht. Helaas, het lot van andere praten. Hij werd gevangen en verbannen naar Manado op Sulawesi tot hij stierf en werd daar begraven. Daarom ook wel aangeduid als Kanjeng Manado.

Tenminste, het is het verhaal dat ik gehoord heb over en weer over van kindertijd naar kindertijd in Kandat Kediri. Niet alleen het verhaal van de grootvader, maar ook bij ouderen hebben allemaal hetzelfde verhaal in een verhaal menuturkannya. Ik heb zelf nooit kunnen zien Mbah Gleyor vormen. Tot in de jaren '80, met de bijnaam Mbah gleyor wagen was een klein gebouw in een smalle, 'griezelig'. Het blijkt dat het verhaal achter al dat er een meer sinistere, de regent die dapper tegen de indringers.

Mbah GLEYOR: VAN griezelig, mystieke, occulte object dat moet worden TOUR
Intensivering van de jaren '90, ik zie nog steeds hoe Mbah Gleyor bijna geen verschil met het lot van 70-80s Mbah jaar. Het bouwen van een sombere, kijk wat ze zijn behandeld door een conciërge, nuchter, ook. Alleen Kandat dorpsbewoners die zich bezighouden met het lot van de Mbah Gleyor. Reken er niet op de overheid. Zal zeker geen invloed op de regering. Niet het maken van geld, in plaats daarvan moet het geld als een onderhouds-fonds.

De behandelingen zijn zeer verschillend toen de regering zorg te dragen voor de site gemaakt van steen, zoals de tempels en andere archeologische sites, voor de hand liggende ordelijke geschiedenis. Misschien is de notie van de overheid, en de Regent Mbah Gleyor alleen legendes, geen geschreven of andere artefacten die kan een verwijzing zijn. Ja in welke speciale aandacht van de overheid. Toch zijn er tal van andere belangrijke kwesties die moeten worden ongemerkt, zoals het lot van de gewone. Jaren '90 was, voor de eerste keer kon ik direct Mbah Gleyor vorm en gestalte te zien. Door toestemming te vragen aan de vertegenwoordiger / Kuncen, of de persoon belast met de zorg voor de Mbah Gleyor.

Dag Dig Dug goed deze borst, toen het begon te gaan in het bouwen van een huis een thuis eenvoudig gedeg deels ommuurd bakstenen muren en tegelvloeren. De Kuncen vertelt, een verhaal dat bijna hetzelfde is als mijn grootvader vertelde me ooit decennia geleden. Het invoeren van het huis plaats van Mbah gleyor thuis, in de middag toen het was niet eng meer. In feite is de indruk is 'heilig'. Het kan zijn dat, in 80-jaren '90 cheat bij het gokken is nog steeds een favoriet van de samenleving, veel mensen die komen naar de plaats om het codenummer staart te vinden.

Velen van hen hebben gepleegd aangeduid als 'Nepi', stil de hele nacht. Een vuurpot / vuur met houtskool en wierook rook kebulan is het bewijs. Hoewel op die dag, de geur en de resterende residu nog steeds rook van wierook en de geur van deze kale neus. Dat is een beeld van wat er gebeurde in de vroege tot midden jaren '90.

Sinds eind jaren negentig, des te meer veranderd. Het is niet langer degenen die komen naar het occulte en mystieke belangen opnieuw. Verschoven naar 'nieuwsgierig' te bezoeken, vooral voor degenen wiens belang is het verhaal van een groot verhaal in het verleden, of in ieder geval het algemene publiek die echt willen, waar de Mbah gleyor te leren kennen. Samen met het verstrijken van de tijd, die hielp verschuiving het perspectief van de gewone mensen in de richting van voorwerpen die waren eens 'heilig' om niet zo zijn, dus het gebeurt Mbah gleyor. Nu, veel mensen die komen naar de site, omdat het wilde weten en zich te bewijzen de roem Mbah gleyor houten karren blijven duurzaam, ondanks bijna twee eeuwen oud, in een toeristische bestemming. Op zijn minst de lokale toerisme.

Mbah GLEYOR: VOORMALIG REGENT hersteld Blitar
Mbah Gleyor, inderdaad slechts een houten wagen die wordt een voertuig voor Kediri Regent vroeger tijden. Waarschijnlijk niet erg waardevol voor de Regenten vandaag. Stel je voor, als de Regenten vandaag aan de wagen te gebruiken, zeker geen zin. Want, natuurlijk, ambtenaren zijn nu betere auto servicevertegenwoordiger voor het kantoor.

Begin 2000, de voormalige Regent petilasan dit Kadiri hersteld. Word wakker het huis een thuis-special als de beschermer van Mbah Gleyor, zoals een mini-tent. Op de voorgrond stond een mushala. Verrassend, die bouwde een huis een thuis is het niet de overheid Kediri, maar Imam Muhadi, een voormalige regent die nooit struikelen Blitar corruptiezaken. Dus wat te doen met Imam Muhadi Gleyor Mbah, die heeft gediend als regent Blitar het?

Mbah Gleyor alleen aanduiding voor hout winkelwagen nu bijna twee eeuwen oud. De naam "gleyor" is overgenomen uit het Javaanse woord 'gleyar-gleyor ", wat belak-turn, of lopen met een rechte geenszins. Dit komt omdat de wielen zijn gemaakt van hout geconserveerd met asnya draaien. Kijkend naar de bestaande passagiersruimte, in vergelijking met een zetel in de auto of koets, zag er nog veel meer smal. Van telisik die ik ooit heb gedaan tot 2008, verklaarde dat Mbah Gleyor voertuig dat wordt gebruikt om te ontsnappen is een voertuig Regent Kadiri Djojohadiningrat *.

De Regent berhadil gearresteerd en verbannen Nederlandse krachten en verbannen naar Manado, was regent's vrouw en andere familieleden met succes beveiligd door Ki Nala, zijn houten kar driver "Mbah Gleyor". Regenten en de vrouw en familie veilig gesteld moesten worden, door Ki Nala Slemanan verborgen in het gebied, entreegebied Blitar, net ten zuiden van de regio Kandat.

Na de inspanning om de Regent families veilig naar het gebied Slemanan Djojihadiningrat over, Ki Nala terug naar de wagen Kandat aan de werkgever te behandelen tot aan het einde van zijn leven. Zelfs tersebutkan dat Ki Nala was een van de 'Chronicle voetstuk' want dan hadi plaats die bekend staat als Kandat. Is het omdat de priester die was geworden Regent Muhadi Blitar kwam uit Slemanan of geen relatie met de Regent Kediri pertauatan afdaling, toen was hij bereid om een ​​mini-hal huis te bouwen voor Mbah Gleyor? Er zijn geen gegevens over.

Mbah GLEYOR: MAG (SO) OBJECT TOERISME
Houten karren genoemd Mbah Gleyor, kreeg ook een andere bijnaam is "Glinding". Dorp wegen zijn precies zich tegenover zijn nu geplaveid, en is verbonden met de hoofdas weg Kadiri - Blitar. Terecht de aandacht van de overheid, waar de locatie zich bevindt. Ofwel zou worden ingedeeld in wat toeristisch potentieel, maar het is goed wanneer het regentschap nemen constructieve stappen om het te laten gebeuren. Het kan door het doen van restauratie houten wagen die in vele delen van de poreuze deel, uiteraard begon met de behandeling van deskundigen in het vakgebied.

Dan, met een maximale promotie en gelijkwaardig aan de blootstelling van de bevordering van duurzaam toeristisch potentieel van anderen in het district Kediri, het is niet onwaar. Of misschien nu gedaan? Onvoorstelbaar voor mij, veel toeristen komen naar de site, dan kunnen ze lezen verschillende verhalen over het bestaan ​​en de Regent Mbah Gleyor het display of in de vorm van folders, boeken of speciaal gemaakt legenden over. Lik op stuk, als het al is de restauratie gedaan, didesainkan ook een miniatuur souvenirs Mbah Gleyor vorm die kan worden gekocht door de bezoekers, maar ook t-shirts gemaakt met de belangrijkste afbeelding Mbah Gleyor.

Eigenlijk niet een kwestie van een poging van uitbuiting, zoals beschreven in de diverse souvenirs en souvenirs van zijn. Verre van dat, eigenlijk is er een ketauladanan die kunnen worden getrokken voor de huidige generatie van het verhaal van de Regent en zijn Mbah gleyor. Een van hen is, de geest om de strijd om de indringers te nemen, wanneer het onder het mom van samenwerking, maar werkelijk van plan om te domineren. Moed bij het nemen van maatregelen die moeten inspirerend zijn voor iedereen op te treden in deugd, om de mensen die zij leiden.

Toch, naast een groot aantal verhalen langs de Gleyor Mbah en zijn regent werd het verhaal van erfelijke verbruik Kandat burgers, poging om het verhaal te schrijven met verwijzing naar een geldige resource is een must, zodat later werd opgeslokt door het verhaal van een nieuw verhaal in de tijd. Er is weer een verhaal over roem Mbah Gleyor dat ook ik tot nu toe opgemerkt, is over de overdracht van Mbah Gleyor naar de locatie nu.

Verteld, houten karren, volgens sommige versies getrokken door een paar stier. Terwijl andere verhalen getrokken door een paar van de grote grote mannelijke buffel. Vroeger houten karren zijn gelegen in het noordelijke deel van de weg (nu de manier waarop Watu Gede), vervolgens verplaatst naar een locatie die nu wordt genoemd de weg Glindhing diselatannya. Volgens de informatie die ik verzamelde, was er in die tijd in de jaren 1950, Mbah Matal is iemand die een verpleegkundige / Kuncen houten karren.

Hij voelde dat de wagen werd verplaatst naar de huidige locatie. Inspanningen tot verwijdering zijn gedaan met behulp van twee buffels, maar verrassend genoeg niet semeterpun, houten karren kunnen worden verschoven. Geholpen door gedreven door een aantal dorpsbewoners, dan nog zou het niet bewegen. Einde verhaal, Mbah Matal trekt de kar zich met de hulp van zijn vrouw, kunnen doen. Verrassend weer, geloof het of niet, de weg voorbij voormalige Mbah Gleyor tot nu toe geen gras. Soebhanallah, een macht van Gusti Allah de Almachtige en de Almachtige. Ik heb het zelf gezien.

Mbah GLEYOR & District DAY SO Kediri
Gisteren, 25 maart 2011 is de verjaardag van Kediri tot en met 1207. Ik hoop alleen dat, Mbah Gleyor meer onopgemerkt en kunnen worden bewaard, de wijsheid die in de loop van het verhaal van zijn eigen verhaal. Wie dan wel? Natuurlijk, de dorpelingen en het district regering Kandat steunend op zijn district.

Moment verjaardag, kan worden gebruikt als zelf introspectie voor peyelenggara de overheid ten dienste van hun gemeenschappen. Is het niet, behandelen en volg de reis van de Regent is hetzelfde als een goede daad? Erkenning is duur, dus als de wijk regering Kadiri in staat om deskundig team voor te bereiden op meer wordt grondig telisik Mbah Gleyor legende en zijn regent, werd een les in de toekomst voor toekomstige generaties, is het zeer verstandig. O, waar wacht je nog Kediri Regent?

(Bentangwaktu)
* Uit diverse bronnen, de naam op dat moment Regent Kediri is Djojohadinagoro en Djojohadiningrat.



MBAH GLEYOR : LEGENDA YANG TERLUPAKAN (DILUPAKAN?)
GEROBAK BUPATI KEDIRI TAHUN 1850

Untuk apa mempelajari kisah, sejarah, legenda masa lampau atau apapun namanya, jika tidak dapat memaknai hikmah kisah itu untuk kehidupan dan peradaban yang lebih baik dimasa datang? Atau, tidak pernah sadarkah kita, bahwa dalam setiap kisah masa lalu tentu ada sebuah pembelajaran berharga bagi penghidupan di masa kini? Sudahlah, saya tidak akan pernah mempedulikan siapapun yang akan berpendapat mengenai berguna atau tidak-nya sebuah kisah masa lampau. Saya juga tidak akan kawatir jika ada pihak tertentu yang merasa ‘tidak setuju’ atau tidak sependapat dengan coretan saya ini. Anggap saja, ini tidak penting!
Saya memulainya dari mana ya?

Baiklah dari bagian ini saja.
Ini hanyalah sebuah kisah anak desa. Bocah cilik itu adalah saya. Menurut kakek nenek, bapak dan ibu, saya di lahirkan di desa Kandat, masuk wilayah kecamatan Kandat, Kabupaten Kediri di Jawa Timur. Kandat, terletak sekitar 15 kilometer selatan Kota Kediri, pada poros jalan penghubung antara Kediri dengan Blitar. Bulan Januari tahun itu, bidan yang membantu persalinan tak satu lokasi desa. Jadi harus dijemput pada jelang dinihari, dalam suasana hujan lebat, belum ada listrik. Pada ranjang besar berbahan besi, persalinan dibantu bidan, bukan di sebuah rumah bersalin atau rumah sakit, dinihari yang hujan lebat, di sebuah rumah besar pada bagian tengah rumah, saya lahir dengan selamat. Dan saya dibesarkan hingga usia lima-enam tahun dirumah itu. Kandat memang sangat memiliki arti khusus dalam jiwa ini.

Desa yang begitu menyenangkan. Pada bagian tengah terdapat jalur utama (poros) jalan utama penghubung Kediri – Blitar, rumah rumah berjajar sepanjang jalan kala itu sudah sangat padat. Sementara jalan jalan desa yang masuk kedalam, semuanya hampir tak beraspal. Terus memasuki arah dalam, hampir semuanya menuju ke lokasi persawahan dan tegalan. Di setiap ujung jalan desa dan jalan poros, selalu ada gerdu/ gerdon atau pos kamling, lengkap dengan kenthongan kayu yang besar. Setiap usai shubuh, terdengar klunthung klunthung, bunyi klunthung sapi penarik gerobak atau cikar. Ada yang menuju ke sawah, tak sedikit pula yang mengangkut sayur mayur ke pasar, yang terletak dibagian utara.

Demikianlah pemandangan sepintas setiap paginya, tahun 70-80an. Kini tentu berbeda.
Lalu apa hubungannya, kisah masa pribadi ini dengan judul diatas? Ya tentu ada. Hanya bedanya, dulu belum terpikirkan judul itu. Karena memang belum bisa menulis, hanya sekadar bertanya dan terus bertanya. Apa, kenapa, dimana, mengapa dan seterusnya dan seterusnya. Sekarang saatnya untuk menuangkan beragam tanya masa lalu itu, pada masa kini.

MBAH GLEYOR : MENYERAMKAN

Iya. Demikianlah yang tergambar dari mata anak kecil. Bangunan kecil empat persegi panjang, berdinding gedeg/bilik bambu. Letaknya dijalan desa sebelah timur persis selurusan dengan jalan depan rumah kakek nenek tempat saya tinggal di bagian barat. Kini jalan desa itu diberi nama Jalan Glinding. Di jalan glinding itulah, Mbah Gleyor diparkir disebelah kiri jalan, pada tempat yang sepertinya tak dihuni.

Tahun 80an, sedikit terbuka pintu gedegnya sehingga siapapun yang lewat, tentu akan mengintip apa yang ada didalamnya. Saya biasanya bisa melihat itu, jika hendak berenang di sebuah sumber air/ kolam renang tradisional yang tak jauh lokasi Mbah Gleyor. Dan bisa dipastikan, sepulang dari mandi berenang itulah pertanyaan dan tanya demi tanya selalu muncul. Sesampai dirumah kakek nenek, saya menanyakannya kepada siapapun yang ada dirumah. Namanya anak kecil, nanya tidak pernah bosan dengan pertanyaan yang sama.
Kakek bertutur, bahwa yang ada dalam bangunan yang saya sebut menyeramkan itu adalah Mbah Gleyor. Bukan makam seorang mbah – mbah (kakek kakek), tapi sebuah gerobak kayu. Konon katanya gerobak kayu itu adalah kendaraan Bupati Kediri abad 18an. Lalu mengapa terdampar di desa ini? Kakek menjelaskan, waktu itu sang Bupati meninggalkan pendopo-nya di Kediri dengan mengendarai gerobak beroda kayu itu, berusaha meloloskan diri dari kejaran tentara Belanda.

Sayangnya di sebuah tempat yang tak jauh gerobak itu diparkir, sang Bupati itu tertangkap. Maka, gerobak kayu itu sampai kini terdapat dan diamankan di desa ini. Sambil masih penasaran, saya terus bertanya, “ Kek, kenapa gerobak kayu itu masih disimpan dan dirawat?”. Kakek saya menjawab, “Gerobak kayu itu diyakini menjadi bagian perjalanan sejarah adanya desa ini. Sang Bupati yang terpaksa berhenti dan dihentikan pelariannya oleh tentara tadi, meninggalkan nama desa kita ini”.
Saya makin tidak mengerti dengan penjelasan kakek. Ia meneruskan berkisah. Gerobak kayu Bupati Kediri, terhenti disebuah tempat yang saat itu masih semak belukar dan hutan belantara.

Pengikutnya menyebut tempat terhentinya pelarian itu dengan menyebut istilah “KANDEG”. Kandeg adalah bahasa Jawa untuk menyebut turunan dari kata “mandeg” yang artinya adalah berhenti. Sedang “kandeg” artinya adalah terhenti, atau dihentikan. Kelak kata “kandeg” itu menjadi “Kandat”. Kata “Kandat”, saya baru mengerti dan menyadarinya bahwa kata kandeg yang berubah pengucapannya oleh kebanyakan orang itu menjadi kata “Kandat”, yang kini menjadi nama desa tempat saya lahir. Pantas saja bila gerobak tadi dirawat oleh warga desa.
“Tapi mengapa kek, sang Bupati tadi dikejar kejar tentara Kompeni Belanda?”, saya kembali bertanya. Kakek kembali menjelaskan bahwa, sang Bupati konon difitnah telah membunuh seorang pimpinan pabrik gula di Kediri. Sang Bupati memang terkenal sangat sangat tidak mau diajak kerjasama dengan Belanda sang penjajah.

Ia tidak mau menyerahkan tanah diwilayahnya untuk perkebunan tebu, demi kepentingan pabrik gula milik Belanda. Maka ia melakukan serangkaian pembangkangan dan perlawanan.
Karena dianggap tidak kooperatif, dan terjadilah peristiwa terbunuhnya sang pimpinan pabrik gula itu entah oleh siapa pelakunya, maka ditimpakan kepadanya, bahwa Bupati Kediri lah yang membunuh. Karena ia merasa tidak melakukannya, maka ia melawan. Karena persenjataan dan bala prajurit yang sangat sedikit, maka ia memilih untuk melarikan diri ke arah selatan Kediri, dimaksudkan untuk kembali menyusun taktik untuk suatu saat melakukan perlawanan. Malangnya, takdir berbicara lain. Ia tertangkap dan dibuang ke Manado di Sulawesi hingga ia meninggal dan dimakamkan disana. Karenanya ia juga disebut sebagai Kanjeng Manado.

Setidaknya, itu adalah kisah yang pernah saya dengar berulang ulang sejak kecil hingga masa kanak-kanak di Kandat Kediri. Tak hanya cerita dari kakek, tapi juga pada orang orang sepuh semua memiliki kisah cerita yang sama dalam menuturkannya.
Saya sendiri tak pernah bisa melihat wujud Mbah Gleyor. Sampai tahun 80an, gerobak yang dijuluki mbah gleyor itu adanya dalam bangunan kecil sempit yang ‘menyeramkan’. Ternyata dibalik semua kisah itu ada yang lebih menyeramkan, Bupati yang gagah berani melawan penjajah.

MBAH GLEYOR : DARI MENYERAMKAN, MISTIS, KLENIK HINGGA JADI OBYEK WISATA
Hingga menginjak tahun 90an, saya masih melihat betapa Mbah Gleyor hampir tak ada bedanya dengan nasib si mbah tahun 70-80an. Bangunan yang suram, kelihatan apa adanya, dirawat oleh seorang juru kunci, seadanya pula. Hanya warga desa Kandat yang peduli dengan nasib si Mbah Gleyor. Jangan harap pada pemerintah. Tentu tak akan berpengaruh pada pemerintahan. Tak menghasilkan uang, malah justru membutuhkan uang sebagai dana perawatannya.


Perlakuan yang sangat berbeda bila pemerintah merawat situs berbahan batu, misal candi dan situs purbakala lain, yang sudah jelas juntrung sejarahnya. Mungkin anggapan pemerintah, Mbah Gleyor dan Sang Bupati hanya sekadar legenda, tak ada artefak tertulisnya atau apapun yang bisa jadi rujukan. Jadi untuk apa diperhatikan khusus oleh pemerintah. Toh masih banyak persoalan penting lainnya yang harus terperhatikan, misalnya nasib rakyat jelata. Tahun 90an itulah, untuk kali pertama saya bisa melihat langsung wujud dan bentuk Mbah Gleyor. Dengan meminta ijin pada si juru kunci/ kuncen, atau orang yang dipercaya untuk merawat si Mbah Gleyor.

Dag dig dug juga dada ini, ketika mulai masuk ke bangunan sederhana berupa rumah rumahan berdinding gedeg yang sebagiannya tembok bata dan berlantai ubin. Si kuncen mengisahkan, sebuah cerita yang hampir sama dengan yang pernah dikisahkan kakek kepada saya puluhan tahun silam.
Memasuki rumah rumahan tempat mbah gleyor, pada siang hari kala itu sudah tak menyeramkan lagi. Malah yang terkesan adalah ‘keramat’. Bisa jadi, tahun 80-90an kala judi togel masih menjadi kegemaran masyarakat, banyak yang datang ke tempat itu untuk mencari kode nomer buntut.

Banyak diantara mereka malah melakukan tindakan yang disebut dengan istilah ‘nepi’, berdiam diri semalam suntuk. Sebuah anglo/perapian dengan arang dan kebulan asap kemenyan adalah buktinya. Meski kala itu siang, aroma dan sisa sisa pembakaran kemenyan dan baunya masih tercium hidung telanjang ini.
Itu adalah gambaran yang terjadi tahun 90an awal hingga pertengahan.

Semenjak sembilan puluhan akhir, semuanya makin berubah total. Sudah tak ada lagi mereka yang datang untuk kepentingan klenik dan berbau mistis lagi. Bergeser menjadi kunjungan ‘penasaran’ khususnya bagi mereka yang minat akan kisah kisah besar dimasa lampau, atau setidaknya masyarakat umum yang memang ingin mengetahui keberadaan si mbah gleyor.
Seiring dengan perjalanan waktu, yang turut menggeser cara pandang masyarakat awam terhadap benda benda yang dulunya ‘dikeramatkan’ menjadi tidak demikian adanya, demikianlah yang terjadi pada mbah gleyor. Kini, banyak yang datang ke lokasi karena memang ingin mengetahui dan membuktikan sendiri kemasyuran mbah gleyor si gerobak kayu yang tetap awet meski sudah hampir berusia dua abad, menjadi tujuan wisata. Setidaknya wisata local.

MBAH GLEYOR : DIPUGAR MANTAN BUPATI BLITAR
Mbah Gleyor, memang hanya sebuah gerobak kayu yang menjadi kendaraan bagi Bupati Kediri jaman dulu. Mungkin sangat tak berharga bagi Bupati jaman sekarang. Bayangkan, jika Bupati jaman sekarang harus menggunakan gerobak itu, tentu tidak masuk akal. Karena, tentu pejabat sekarang lebih baik naik mobil dinas yang representative bagi jabatannya.


Tahun 2000an awal, petilasan mantan Bupati Kediri ini dipugar. Dibangunkan rumah rumah-an khusus sebagai pelindung untuk Mbah Gleyor, layaknya mini pendopo. Didepannya pun berdiri sebuah mushala. Anehnya yang membangun rumah rumahan itu bukan pemerintah Kabupaten Kediri, melainkan Imam Muhadi, mantan Bupati Blitar yang pernah tersandung kasus korupsi.
Lalu apa kaitannya Mbah Gleyor dengan Imam Muhadi, yang pernah menjabat Bupati Blitar itu?

Mbah Gleyor hanya sebutan untuk gerobak kayu yang kini telah berusia hampir dua abad. Nama "gleyor" diambil dari istilah bahasa Jawa “gleyar-gleyor”, yang berarti belak-belok, atau berjalan dengan tidak lurus. Ini karena roda yang terbuat dari kayu utuh itu berputar bersama asnya. Melihat ruang penumpang yang ada, jika dibandingkan dengan tempat duduk di mobil atau andong, tampak jauh lebih sempit. Dari telisik yang pernah saya lakukan hingga 2008 lalu, disebutkan bahwa Mbah Gleyor kendaraan yang digunakan untuk melarikan diri itu adalah kendaraan Bupati Kediri Djojohadiningrat*.

Sang Bupati berhadil ditangkap tentara Belanda dan dibuang serta diasingkan ke Manado, sedang istri Bupati beserta anggota keluarga lainnya berhasil diamankan oleh Ki Nala, sang kusir gerobak kayu “Mbah Gleyor”. Istri Bupati dan dan keluarga yang diamankan tadi, oleh Ki Nala disembunyikan di daerah Slemanan, masuk wilayah Kabupaten Blitar, persis di selatan wilayah Kandat.


Setelah upaya pengamanan keluarga Bupati Djojihadiningrat ke daerah Slemanan usai, Ki Nala kembali ke wilayah Kandat untuk merawat gerobak sang majikan hingga akhir hayatnya. Bahkan tersebutkan bahwa Ki Nala termasuk salah seorang yang ‘babad alas’ untuk kemudian hadi tempat itu dikenal dengan sebutan Kandat.
Apakah karena Imam Muhadi yang pernah jadi Bupati Blitar itu berasal dari Slemanan atau ada hubungan pertauatan keturunan dengan Bupati Kediri, lalu ia rela membangun mini pendopo rumah rumahan untuk Mbah Gleyor? Tak ada data mengenai hal tersebut.

MBAH GLEYOR : SEHARUSNYA (JADI) OBYEK WISATA
Gerobak kayu yang disebut Mbah Gleyor, juga mendapat nama sebutan lain yaitu “Glinding”. Jalan desa tepat yang berada didepannya kini telah beraspal, dan terhubung dengan jalan poros utama Kediri – Blitar. Sudah sepantasnya, mendapat perhatian dari pemerintahan dimana lokasi tersebut berada. Entah mau digolongkan dalam potensi wisata apa, tapi ada baiknya bila Pemkab mengambil langkah konstruktif untuk mewujudkannya. Upaya itu bisa dengan melakukan pemugaran gerobak kayu yang mulai keropos pada banyak bagian bagiannya, tentu dengan penanganan ahli dibidangnya.

Lalu, dengan upaya promosi yang maksimal dan ekspose yang berkelanjutan disejajarkan dengan promosi potensi wisata lainnya di wilayah Kabupaten Kediri, rasanya tidak-lah salah. Atau mungkin kini telah dilakukan?
Terbayangkan oleh saya, banyak wisatawan datang ke lokasi, lalu mereka bisa membaca beragam kisah mengenai keberadaan Mbah Gleyor dan sang bupati-nya dalam bentuk display atau selebaran, atau dibuatkan khusus buku legenda mengenai hal itu. Gayung bersambut, jika kelak sudah dilakukan restorasi, didesainkan pula sebuah souvenir berupa miniatur Mbah Gleyor yang bisa dibeli oleh para pengunjung, pula misalnya dibuat t-shirt dengan gambar utama Mbah Gleyor.

Sebenarnya bukan masalah sebuah upaya eksploitasi yang dituangkan dalam beragam souvenir dan cindera mata-nya. Jauh dari hal itu, sebenarnya ada sebuah ketauladanan yang di bisa dipetik bagi generasi masa kini dari kisah sang Bupati dan Mbah gleyor-nya. Satu diantaranya adalah, semangat untuk melakukan perlawanan kepada pihak penjajah, manakala itu berkedok kerjasama, namun sebenarnya bermaksud untuk menguasai. Keberanian dalam melakukan tindakan inilah yang seharusnya menginspirasi bagi siapa saja untuk bertindak kebajikan, demi rakyat yang dipimpinnya.


Pun demikian, selain segudang kisah masa lalu si Mbah Gleyor dan Bupati-nya yang menjadi konsumsi kisah turun temurun warga Kandat, upaya menuliskan kisah dengan merujuk kepada nara sumber yang sahih menjadi keharusan, agar kelak tak tertelan oleh kisah kisah baru seiring perjalanan waktu. Ada lagi sebuah kisah mengenai kemasyuran Mbah Gleyor yang hingga kini juga saya catat, ialah mengenai pemindahan Mbah Gleyor ke lokasi sekarang.

Dikisahkan, gerobak kayu ini menurut beberapa versi ditarik oleh sepasang banteng. Sementara kisah lainnya ditarik oleh sepasang kerbau jantan yang besar besar. Dulunya gerobak kayu ini berada di jalan bagian utara (sekarang jalan Watu Gede), lalu dipindahkan ke lokasi yang sekarang diselatannya disebut dengan jalan Glindhing.
Menurut keterangan yang saya himpun, tersebutlah kala itu tahun 1950-an, Mbah Matal adalah seseorang yang menjadi juru rawat/kuncen gerobak kayu.

Ia berfirasat agar gerobak itu dipindahkan ke lokasi sekarang. Upaya pemindahan telah dilakukan dengan menggunakan dua ekor kerbau, namun herannya tak semeterpun, gerobak kayu bisa bergeser. Dibantu dengan didorong oleh beberapa orang warga desa, tetap saja tidak mau bergerak. Akhir cerita, mbah matal sendiri menarik gerobak itu dengan dibantu sang istri, justru bisa melakukannya.
Anehnya lagi, percaya atau tidak, jalan bekas yang dilewati Mbah Gleyor hingga kini tidak ditumbuhi rumput. Subhanallah, sebuah kuasa Gusti Allah Yang Maha Besar dan Maha Kuasa. Saya telah melihatnya sendiri.

MBAH GLEYOR & HARI JADI KABUPATEN KEDIRI
Kemarin, 25 Maret 2011 adalah hari jadi Kabupaten Kediri ke 1207. Saya hanya berharap, Mbah Gleyor makin terperhatikan dan bisa diawetkan, hikmah kisah yang terkandung dalam perjalanan kisahnya sendiri. Siapa yang melakukan? Sudah barang tentu, masyarakat desa dan kecamatan Kandat menumpukan pada pemerintah Kabupaten-nya.

Moment hari jadi, bisa dijadikan instropeksi diri bagi peyelenggara pemerintahan untuk melayani masyarakatnya dengan baik. Bukankah, merawat dan meneladani kisah perjalanan sang bupati ini sama halnya sebuah perbuatan baik? Pengakuan memang mahal harganya, maka jika pemkab Kediri mampu menyiapkan team ahli untuk melakukan telisik lebih mendalam mengenai kisah legenda Mbah Gleyor dan Bupati-nya, menjadi sebuah pembelajaran di masa datang bagi generasi penerus, sangatlah bijak. Tunggu apa lagi wahai Bupati Kediri??

(bentangwaktu)
*Dari beberapa sumber, menyebut nama Bupati Kediri kala itu adalah Djojohadinagoro dan Djojohadiningrat.